Velakin ticaret

“Hz. Peygamberimiz, Ticaret yapın çünkü rızkın onda dokuzu ticarettedir demiş”.

Elbette herkes ticaret yapacak diye bir kaide yoktur!

Ticaret bir çocuğun yürümeyi öğrenmesi gibi düşe kalka öğrenilen bir iş, ayrıca bir sanattır.

Düşerken yara bere alsan da; kalkarken kendinden daha emin ve ayaklarını yere daha sağlam basarak, güçlü bir şekilde kalkarsın. Fakat tabii ki bir daha düşmeyeceğinizin garantisi yok.

Toplumumuzun çok dillendirdiği ‘dış etkenler/güçler’ gibi sebeplerden dolayı ve krizler, afetler, savaşlar, bazen de üzerindeki olumsuz etkenlerden dolayı ticarette düşebilirsin.  Temennimiz, hiç kimse düşmesin! Düşerseniz de önleminizi almış olun ve en az hasar ile düşmeye çalışın.

Amerika’da bir kere düşmeyen (iflas etmeyen) iş insanı; az deneyimli, az pişmiş, acemi bir iş insanı olarak görülür.

Aslında konumuz düşüp düşmemek değil, düştüğünde bundan ders almak ve ondan sonraki hamlelerde, tedbirli ve daha bilinçli bir şekilde, hesaplamalar ve planlamalar eşliğinde kararlar almaktır ve yeniden başlarken önceki hatalarını bir daha yapmamaktır.

Bugünkü yazımda, ‘Velakin Ticaret’te, ilk olarak bu alanda Hollanda Türk girişimcilerinin en iyi örneklerinden olan iki iş insanımız Sayın Hikmet Gürcüoğlu ve Sayın İsmail Yıldırım’ın düşüncelerini sizlerle paylaşacağım. Devamında ise Hollanda’nın ekonomik verilerini değerlendirerek, siz değerli okurlarımızın mevcut işlerine ve yeni girişim adımlarına ışık tutmaya çalışacağım.

Her iki büyüğümüze de, bizlere girişimcilik alanında hayal kurmayı öğretip, ticaret yapmamız için bizi cesaretlendirdikleri ve yolumuza ışık tuttukları için teşekkürlerimi, hepimizin adına bildiririm.

Bir de olduğundan farklı gösteren kötü örnekler de var. Onları burada yazarak sizlere haksızlık etmek istemediğim için yazmayacağım.

Sayın İsmail Yıldırım’ın sözleri ile devam etmek isterim, “Girişimci kişi; büyük hayaller kurmalı ve büyük girişimci (iş insanı) de; küçük, alçak gönüllü olmayı bilmeli ya da öğrenmeli.”. Bunları başaran girişimci çok ileriye gider ve aynı zamanda topluma faydalı işler yapar. Hayal kurabilen girişimci, yapacağı işe odaklanmalı, yapacağı iş ile ilgili her konuyu düşünüp değerlendirmeli ve ona göre adımlar atmalıdır. Aksi takdirde; girişimci, ucu bucağı bitmeyen hayallerde boğulur. Diğer bir tavsiye ise; ağır tas yerinde ağırdır. Eğer o taş hafif ise ve buna rağmen konumu, makamından dolayı kendisini ağır taş gibi gösteriyorsa, o kişi ne oldum delisi olur, ne olduğunu kendisi bile bilmez. Eğer bir gün o konum ve makam giderse, tüm kazanımlarını kaybeder. Tam olarak, “Dimyat’a pirince giderken, evdeki bulgurdan da olmak”, atasözünün anlamını yansıtmış olur.

Girişimcilik alanında çok iyi işler yapmış bir diğer değerli büyüğümüz Sayın Hikmet Gürcüoğlu’nun, bu konu hakkındaki düşüncelerini aktarmak isterim.

“Hollanda’daki ilk kuşak girişimciler ve bugünkü girişimcileri kıyasladığımda; bugünkü girişimcilerimiz, ilk girişimcilerimizin deneyim ve destekleri sayesinde çok yol kat ettiler ve bu yolda daha da ilerlemeye devam edeceklerdir. Şimdiki girişimcilerimiz; yeniçağ Türk girişimci ruhuyla, planlı, projeli ve daha iyi eğitim almış girişimcilerdir. Günümüzün girişimcileri artık alışılagelmiş sektörler dışında da başka sektörlerde faaliyet göstermektedir.  Bazı sektörlerde – bilhassa hizmet, gıda sektörü gibi sektörlerde – , dışında teknoloji, dijital pazar ve hizmet sektörlerinde büyük işlere imza atmaktadırlar. “

Sayın Hikmet Gürcüoğlu’nun söylediği gibi, bu girişimciler gün be gün çoğalmakta.  Bizler diasporadaki Türkler olarak, 25.000’i aşan girişimcisiyle, on binlerce yüksek eğitimli genciyle, Hollanda’da yıldızı parlayan ve her iki ülkenin de katma değeri olan bir toplumuz. Bizler, Hollanda’nın her alanında – bilhassa sosyal hayata – , ekonomiye yön veren, katkı sağlayan bu ülkenin geleceğine umut veren sorunsuz bir toplumuz. Tabii ki her iki ülkemizin yöneticileri de bizleri bize bırakmalı. Bizler özgür vatandaşlar olarak işimizi de, vatandaş görevlerimizi de her zaman en iyi şekilde yapmayı biliriz.

Yazımın devamında, ticaret yapılırken ülkenin iktisadi veriler olmadan, sağlıklı bir analiz yapılamayacağıbdab, yapılırsa da; verilen tavsiyenin de faraziden ileriye gidemeyeceğinden bahsedeceğim.

Bildiğiniz gibi, Hollanda ekonomisinde özel sektör ve kamunun iştirakiyle, karma bir pazar ekonomisi vardır. Aynı zamanda Hollanda, dünyanın en zengin ve refah seviyesi yüksek ülkelerden biridir.

Çoğunuzun malumu Hollanda’nın nüfusu 2022 yılı itibariyle 17,6 milyondur. Bunun 3,3 milyonluk bölümü etnik nüfustan oluşmaktadır.

Biz Türkler de bu değerli toplumun en büyük grubu olarak, yaklaşık 450 bin kişi ile (%2,5) ülkemizi temsil ediyoruz. Devamında ise bu oran sıralamasını, sırasıyla; Fas, Surinam ve Endonezya kökenliler izlemektedir.

Hollanda’nın yaklaşık 8 milyon iş gücünün; 1,2%’si tarımda, 17,2%’si sanayide ve 81,6%’sı ise hizmet sektöründe çalışmaktadır.

Maalesef bizim insanımız bu zengin ülkenin imkânlarından yeterince faydalanmamıştır. Bu durum ise bazen bizden kaynaklı olmakla beraber, çoğu zaman bizim adımıza karar verenlerin, toplum içinde bizlere biçtikleri değerden kaynaklıdır.

Temel Ekonomik göstergeler

Kaynak Hollanda İstatistik Merkezi “Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) *tahmini veri

Yukardaki saptamamda olduğu gibi, Türkler Hollanda’da Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH)’nın %2’sini kapsamakta. Bu kadar büyük katma değeri olan bir toplum, hem sosyal alanda, hem de ekonomi alanda hak ettiği taktiri görememektedir.

Buna rağmen, girişimci ruhlu bizler tüm sektörlerde boy göstermekteyiz ve göstereceğiz.

Önümüzdeki dönemde faizlerin yükselmesinden dolayı kredi masrafları yükselmiştir. Girişimcilerin yatırım yaparken, kredi kullanmadan, öz kaynaklarla yapması ya da minimum kredi kullanarak yapması faydalı olacaktır. Hollanda’da yatırım anlamında yıldızı yükselen sektörler şöyledir: Lojistik (nakliye), Su Yönetimi, Enerjiye Yatırmalar (güneş, rüzgâr ve su enerji), Teknoloji (yapay zeka, chip), Dijital Pazarlar (internet), İnşaat ve Sağlık sektörü. Yatırımlarımızı yaparken bu alanlara yönelirsek ya da bu alanlarda faaliyet gösterirsek, hiçbir girişimci bu işi bizlerden daha iyi yapamaz.

Son olarak şirketlerimizin, kurumsallığa ve insan kaynağına yatırım yapmaları, girişimciyi ileriye gördürecektir. Küresel piyasaların sınırlarının genişlemesinden dolayı, devasa şirketlerle rekabet edebilmek için kolektif çalışmaya yönelmeliyiz. Burada ortak olun demiyorum. Ortak alım yaparak, ortak hareket ederek ve güç birliği yaparak çalışmanızı tavsiye ediyorum ve yazımı burada sonlandırıyorum.

Sağlıkla huzurla kalın.

Mustafa Özcan