Nuri Bey sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
Ben 1979’da 12 yaşında Hollandaya geldim. 22 yaşında okulu bıraktım ve bir konfeksiyon dükkanı açtım. Ama başarılı olamayınca kapatıp okula geri döndüm. Proje bazında bilgisayar uzmanlığı üzerine kursa başladım. GAK’da 10 yıl çalıştım. Amstelveen bölümünde tek Türk bendim ve gizli ırkçılığı hissediyordum. Oradan biran evvel kurtulmak istiyordum. 1989 yılında import export dükkanı devraldım. Türkiye’den gelen malzemeleri satıyordum. 5 sene sonra orayı kapatıp daha lüks bir mağaza açtım, Blokker tarzındaydı. İnsanlar kendine lazım olanı alıyor dükkanın lüks olması pek bir şey ifade etmiyor, bunu fark ettim. Oradan da kâr edemedik ve devrettim. 2004 yılında Verdonk yasası çıktı ve Türkiye’den evlenmek zorlaştı. Böylece insanlar burada düğünlerini yapacaklar ve düğün için altın lazım diye düşündük ve kuyumcu işine girelim dedik.
Burada Türklere hitab ediyorsunuz, ama bir de Hollandalılara yönelik ayrı dükkanınız da var. Orası buradan daha farklı bir alan?
O alanda da ihtiyaç olduğunu gördük. Hollandalıların altın zevki çok farklı. Biz yatırım amaçlı altın alırız onlar süs, takı amaçlı alıyor. Bu yüzden de 14 ayar altın alıyorlar. Arkadaşım, ‘bir Hollandalı kuyumcu var devretmek istiyor’ dedi. Gittik konuştuk ama gücümüz yetmiyor almaya. Bankalar da krizde, kredi vermiyor. Dükkan sahibine dedim ki ‘sen bana borç para ver, ben dükkanı alayım’. Sonra sana borcunu öderim. Kabul ettiler. Yani dükkanı borç olarak aldık ve çalışıp borcu tekrar ödedik. Hollandalılar, Türklerden altın almak istemez düşüncesiyle, dükkan sahibi bayan ve çalışanlarını da hala yanımızda tutuyoruz. Yani aldığımız yeri aynen muhafaza ettik.
Altın ayarı düşük olunca daha mı ucuz oluyor?
Aslında tam tersi. Para eden altın 22 ayardır, 14 ayardan biraz daha fazla altın var içinde ama işçiliği olmadığı için daha ucuz. 22 ayar altın daha sadedir ve yatırım amaçlı alınır. Mesela Hollanda’da 14 ayar, Amerika’da 8 ayar, Araplarda 18 ayar ve Hindistan’da 23 ayar altın popülerdir. Her ülkenin kendine has altın zevki var.
Bu ayar tam olarak ne demek?
Altın ayarı ne kadar yüksek ise, içindeki saf altın oranı o kadar yüksektir. Örneğin 22 ayar altının kiloluk külçedeki oranı, 916 gram saf altın 84 gramı ise metaldır. Metal olmazsa altın şekil almaz ve çok yumuşak bir dokusu vardır. Altını erittiğin zaman metal ayrılır ve saf altın kalır o da 24 ayar altındır, yani %100. Bildiğimiz külçe altını bile şekile gelmesi için binde bir oranında metal karıştırılır.
Düğün sezonu yaklaşıyor. Müşteriler düğün için gerekli her şeyi burada bulabiliyor mu? Artık Türkiye’ye gitmeye gerek kalmadı diyebilir miyiz?
Söz merasiminden düğüne kadar ne lazımsa bizde var. Tektaş, nişan yüzüğü, bilezik gibi aklınıza gelebilecek herşey bizde mevcut. Düğünde takmak istediğin altını da bizde bulabilirsiniz. Türkiye’ye gitmeye gerek yok çünkü aramızda fiyat farkı çok az, o da vergilendirme sisteminden kaynaklanıyor. 250 gram altında en fazla 300 euro fark vardır. Bir de Türkiye’den gelirken 400 euro’dan fazla olduğu için fiyatı, sınır parası ve vergi ödemek zorunda. Eğer söylemediysen bir de üstüne habersiz geçirmek istediğin için ceza ödüyor. Bunlara hiç gerek yok.
Müşteri sipariş vermek istese ne kadar sürüyor eline geçmesi?
Elimizde varsa hemen, ama yoksa bir hafta içersinde 22 ayarı temin edebiliyoruz. Alyanslar isteğe göre yapıldığı için 3 hafta sürer. Pırlanta ise özel tasarım ise 1 ay sürer. Kişi kendisi dizayn yaptı ve üzerine pırlanta istiyor ise bu da mümkün.
Kuyumculuğun yanı sıra bir de hac ve umre organizasyonu yapıyorsunuz. Bize bundan bahseder misiniz?
Kuyumculuğun yanında bir de kreşimiz var. Aslında 3 ayrı işletmemiz var. Oğlum Abdurrahman, Türk kuyumcusunda, Burak Hollandalı kuyumcuda ve gelinim de Kreş ile ilgileniyor. Ben de hac ve umre organizasyonuyla ilgileniyorum ve çok severek yaptığım bir iş.
Hac ve umre organizasyonu 1992’den beri gönüllü olarak yapıyoruz. Eskiden her ırk kendi insanıyla giderdi, artık Surinamlı, Türk, Faslı herkes aynı organizasyonla gidebiliyor. Stichting Safa olarak daha çok Faslı vatandaşları götürüyorum.
Nasıl oluyor peki bu organizasyonlar?
Haccın belirli tarihleri var ve o tarihte gitmek zorundasınız. Umre bir ziyarettir. Biz giderken bir Türk bir de Faslı hoca götürüyoruz. Herkes kendi dilinde hocaya soruları olursa rahatlıkla sorabilsin diye. Faslılar sadece organize istiyor diğer işlerini kendisi yapıyor. Türkler ise herşeyi hocaya soruyor veya onsuz bir şey yapmaya korkuyor yanlış yaparım diye.
Hangi tavsiyelerde bulunmak istersiniz hac veya umreye gitmek isteyenlere?
Ne için gittiğini bilmesi yani bilinçli gitmesi lazım. Haccın farzını sünneti bilmesi lazım. Hac konusunda kitaplar okuyup öğrenmek lazım. Hac bize neden farz edildi bilmesi gerekir. Haccı benimseyip seveceksin ve özümseyeceksin. Bunların dışında organize ile gitmek ve o organizenin kurallarına uymak zorunda. Tek başına gitmek çok zor. Hac meşakkatli bir ibadettir. Sabır ister.
24 yıldır organizasyon işiyle uğraşıyorsunuz. Yılda kaç organizasyon oluyor. Her zaman gidiyor musunuz siz de?
Mecburen gitmek zorundayım. Kendi işimi sağlam ve iyi yapmam lazım. Bunun yanında ‘hacı’ya güven vermek gerekir. Ben bu işte hacca gitmeyi seviyorum, insanlara yardımcı olmayı seviyorum ve tabi işin ticari yönünüde yabana atmamak lazım. Kaliteli hizmet etmek için bu da gerekli.
Organizasiyon zor bir iş…
Evet çok kolay olmayan bir iş. Çok fazla kültürden milyonlarca insan biraya geldiği için zor ve benim gurubumda 5 ayrı ülkenin insanı var bu da zorlukları ve güzellikkleri de beraberinde getiriyor tabiki.
Fiyatlarının yüksekliğinden şikayet ediyor insanlar. Bu meşakkatli organize olduğu için mi pahalı?
Artık oteller daha lüks. Hacılar daha güzel ve lüks otellerde kalmak istiyor. Yemek içinde ve iki günde bir çarşaflar değişiyor. Eskiden herkes kendi yemeğini yapıyordu. Şimdi öyle değil. Standartlar yükseldiği için fiyatlar da yükseldi tabi. Bir de Mekke’de otellerin çoğu yıkıldı bu yüzden de fiyatlar yükseldi. Petrol fiyatlarına endeksli bilet fiyatları da yükseldi. Kabeye yakın olan oteller daha pahalı. Ve bunun gibi etkenler var fiyatı yükselten.
