Sormen tarafından uygulanan Soroban Mental Aritmetik; Uzakdoğu’da yüzlerce yılın birikimi ile geliştirilmiş bir eğitim programı. Çocuklara zihinsel ve işlevsel yetenekler kazandırıyor, matematik becerilerini geliştiriyor. Çocukların aritmetik işlemlerini hesap makinesi, kağıt-kalem gibi hiç bir araç-gereç kullanmadan, hızlı ve doğru bir şekilde zihinden çözebilmelerini sağlıyor. Nijmegen’de SORMEN yetkililerini ziyaret ettik ve bu dahiyane çocukların aritmetiği nasıl içselleştirdiklerini yerinde gördük. SORMEN Yöneticisi Eylem Canik yöntemlerini ve uygulamarını anlattı.
Bu fikir nasıl oluştu?
Bir tanıdığımız aracılığıyla. Bize böyle bir şeyden bahsetti. Çocukların Türkiye’de bu sistemle eğitim aldıklarını ve çok güzel sonuçları olduğundan bahsetti. Ben bunun üzerinde durdum ve araştırdım. Basın ve internetten araştırmalar yaptım ve onlarla alakalı bir takım dokumanlar inceledim çünkü çok hoşuma gitti, muhteşem bir sistem. Sonra “Neden biz bunu Hollanda’da yapmayalım?” dedik ve bir yıl altyapısıyla uğraştık. Öğretmen eğitimi, materyallerimizin oluşması, araştırmalar, çocukların üzerindeki her türlü psikolojik etkileri nelerdir ve katkısı neler anlamında.
Sadece zeki çocukları mı seçiyor bu yöntem?
Hayır, tam tersine. Beni en çok etkileyen, bunu yapan çocukların çok zeki çocuklar olmadığı. Yani normal düzeyde bir zekaya sahip çocukların da böyle bir eğitimle bu kadar güzel hesaplar yapabilmeleriydi. Toplama, çarpma, çıkartma ve bölme işlemlerini zihinden yapabilme üzerine bir eğitim. Biz matematik dersi vermiyoruz, sadece dört işlemi normal, ondalıklı ve negatifli sayılarda yapabilme üzerine bir eğitim veriyoruz. Buradaki amaç çocukların sağ ve sol beyinlerinin bir arada ilerlemesini sağlamak, var olan kapasitelerini yükseltmek, matematiksel zekâlarını ilerletmek ve bununla beraber gelen olumlu değişimler oluyor çocuklarda. Bunun hızlı okumaya da faydası oluyor tabi.
Bu konudaki eğitiminiz nedir?
Ben bunun için çok özel bir eğitim aldım. Özellikle uzmanını Hollanda’ya getirip bir kaç öğretmenle birlikte eğitim aldık. Üniversite dönemlerinde ve öncesinde ilgi alanımda var olan bir şeydi benim için matematik. Satranç gibi zeka oyunları benim ilgi alanım. Bunu gördüğümde, çocuklarımız bu eğitimi almalı diye düşündüm. Burada bir araştırma yaptım, Hollanda’da böyle bir şey varsa çocuklarımı göndereyim diye düşündüm ama bulamadım. Olmayınca yoğun uğraşlar sonucu kendimiz başladık ve çok güzel sonuçlar aldık.
Beynimizin sağ lobu mantıksal zekâmızı, sol lobu ise yaratıcı zekâmızı temsil eder. Beynin her iki tarafı da etkin bir şekilde kullanılabildiğinde zihinsel kapasitede de ciddi bir artış olacaktır. Bu nedenle çocuklarımızın hem yaratıcılığını hem de mantıksal düşünme güçlerini desteklediğimizde, gerek sosyal alanda gerek okul hayatlarında başarılarının da ne kadar arttığını görebiliriz. Soroban mental aritmetik eğitiminde biz çift el sistemini kullanmaktayız ve dolayısıyla bu sistem beynin her iki tarafının da dengeli bir biçimde kullanılabilmesini sağlamaktadır. Bu sistem çocukların beyinlerinin sağ ve sol birlikte gelişmesini sağlıyor, çünkü ikisi bir arada kullanıyor ve sürekli hayal etmek zorunda. Hayal dünyasını çok geliştirmesi gerekiyor, bu sistemle beraber gelişiyor. Çocuğun matematiksel zekâsı gelişirken diğer derslerdeki başarısı da artıyor. Kendi seviyesindeki diğer çocuklara baktığında onlardan farklı olduğunu ve onların yapamadığı birçok şeyi çok rahat bir şekilde yapabildiğini görüyor ve kendine olan güveni artıyor. Velilerden de çok güzel tepkiler alıyoruz, çok memnun kaldıklarını soyluyorlar.
Pratik sonuçları gözlemlenebiliyor mu?
Bir örnek vereyim. İki kardeş 9 ay Türkiye’de yaşayıp geri geldikten sonra, öğretmenleri çocukların ciddi anlamda bir adaptasyon sorunu yaşadıklarını ve derslerinde geri olduklarını söylemiş. Bizde derslere devam ettikten sonra, yaklaşık bir senedir matematikleri en zayıftan en iyiye yükselmiş. Çocukların derslerindeki başarı o kadar artmış ki öğretmenleri sormaya başlamış “Siz ne yaptınız da bu çocuklar bu kadar düzeldiler?” diye.
Ders içeriğinde ne var mesela?
Örnek olarak 30 tane sayı arka arkaya geliyor ve toplama ve çıkartma yapıyor. Bu aynı zamanda göz egzersizi de yaptırıyor. Türkiye’de özel yaptırdığımız bir bilgisayar proğramında, rakamlar ekrana farklı yerlerden geliyor ve göz koordinasyonunu çok iyi sağlaması gerekiyor. Gelen her rakama göre çocuk aslında zihninde bir formül kuruyor ve o formüle göre yerleştiriyor ve bunu çok hızlı yapıyor.
Matematik bütün pozitif bilimlerin temeli değil mi?
Tabiî ki matematik bunun da temeli, bunun yanında duyu organlarını kullandırarak yapılıyor.
Okullarda normal hesap makinesi ile yapılıyor. Hesap makinesindeki süreç hafızada egzersiz olarak gelişmiyor. Bunun başka avantajları da var. Yaşlandığınızda Alzheimer gibi hastalıkları önlemiş veya en aza indirgemiş durumda, çünkü sürekli beyin kasları çalışıyor ve gelişmiş oluyor. Çocuk hızlı düşünebiliyor veya doğru kararlar veriyor. Sadece matematiksel olarak düşünmemek gerekir. Bütün çocuklar dahi olacak anlamına gelmiyor ama bu çocukların arasından dahi çıkma şansı daha yüksek. Hızlı karar verebilen, kendine güvenen insan olabilecek çocuklar.
Bu programı biz kendimiz için yaptırdık. Çocuğun hafızasını hem geliştirme hem eğitme anlamında hazırlanmış bir program. Bölme, toplama ve çıkartma aşamasını geçtikten sonra ekstra isteyenlere ondalık veriyoruz.
Mesela, çocuk annesiyle marketin kasada bekliyor ve sadece bakıyor, kendi kendine topluyor ve kasiyer toplam düğmesine basmadan diyelim €123,75 olduğunu söylüyor miktarın. Bu çok güzel bir şey, hesap makinesinden daha hızlı.
Öğrencimizin birisinde disleksi vardı. Süreç içerisindeki durumu görelim dedik çünkü bizde ilk defa böyle bir şey yaşıyorduk. Çocuk, yapılan yarışmalarda birinci olmaya başladı. Rakamları tanımakta zorlanıyordu ve okulda ek ders aldığı halde matematik dersi zayıfmış. Babasının ifadesi şöyleydi: “Benim çocuğumun durumunda %100 değil %1000-2000 gelişme var”. Çocuğun ilk kez coğrafya dersinden 10 aldığını söylediler hâlbuki biz coğrafya dersi vermiyoruz ama diğer derslerdeki başarısı da çok arttı. Bu sistemi öğrenen çocukların matematiği diğer çocuklardan gözle görülür biçimde farklı. Test yapıyoruz, bir dakikada kaç soru çözecekler diye, en az 20 soru çözüyorlar.
Şu anda nerelerde ve kaç yerde veriliyor bu kurs?
Atanur Bey: İyi bir temel vermek adına çok dikkatli davranıyoruz, 2 yıldan beri burayı biz pilot bölge haline getirdik. Aldığımız sonuçları ölçülür hale getirdik. Biz şu anda bu verilerle birlikte Milli Eğitim Bakanlığından SORMEN olarak bu sistem üzerinden resmi olarak tanınma almak için müracaatta bulunduk
Şubeleşmeye mi geçeceksiniz?
Vermiş olduğumuz şubeliklerin şartları biraz ağır olduğu için, kontrole bağlı bir olay tabi, o yüzden herkese veremiyoruz. İnsanların böyle bir sistemin Hollanda’da olduğunu bilmesini istiyoruz. Bununla ilgili olan uygun ve bu işe yatkın insanlara bu konuda iyi rehberlik verip, şubelikler dağıtmak istiyoruz.
Çocuk derslerinde başarılı olsa bile aile içinde iletişim sıkıntısı yaşıyor ve dolayısıyla sosyal bozukluk yaşıyor. SORMEN sisteminin vermiş olduğu temel eğitimle bunların büyük bir kısmını giderilebileceğini düşünüyorum. Tabiî ki bu sadece Türkler veya yabancılar için geçerli değil, tüm çocuklar için geçerli.
Bu ülkede hesap makinesi kullanılıyor, bu da beyin tembelliğine yol açıyor. Bu sisteme bütün çocukların ihtiyacı olduğunu düşünüyorum. Teknoloji o kadar ilerlemiş ki beynin düşünmesine gerek yok teknoloji düşünüyor insan için. Bizim yaptığımız çalışmalar arasında ek olarak, çocukların konsantrasyonunu geliştirecek, özel video çalışmalarımız, meditasyon çalışmalarımız, konsantrasyon terapi uygulamamız var.
Biz 3 ders saati veriyoruz, Cumartesi günleri 3×40 dakika. İlk dersimiz Abaküs. İkinci dersimiz ise bunları mental dediğimiz, zihinden hesap yapma üzerine oluyor. Son dersimiz ise konsantrasyon ve verimlilik üzerine birtakım zihinsel çalışmaları içeriyor. Bunun yanında ev ödevi veriyoruz ve çocuk günlük anne ya da babayla interaktif 15 dakika ders çalışması gerekiyor. Ailenin bilinçli davranması ve başında durup ilgilenmesi gerekiyor, çocuk küçük yaşta olduğu için unutabilir.
Farklı şehirlerden size başvurmak isteyenler olursa onları eğitiyor musunuz?
Tabii ki onlara şubelikler veriyoruz ama bir kaç aşamadan geçiyor. Mutlaka ön görüşmesini yapıyoruz, uygunsa bu kişi bu işe nasıl bakıyor bunlar önemli. Şimdiye kadar reddettiğimiz kişiler oldu çünkü bu, para için yapılacak bir iş değil. Eğer gerçekten gönül vermişseniz bu işe, zaten para kazanılıyor. Bizim için önemli olan çocukların gelişiminde katkı sağlamak isteyen kişilerle oturup devam ediyoruz. Onlara yardımcı oluyoruz ve bir yere kadar varıyoruz. Bunu isteyen kişiler, işletmesini burada da yapacağız diyenler başvurabilirler. Tüm altyapısı bitmiş durumda. Biz bu konuda sonuna kadar rehberliğini de yaparız.
SORMEN’e aşağıdaki telefon numarası ve email aracılığı ile ulaşabilirsiniz.
Telefon: 06-59 37 59 15
e-mail: info@sormen.nl
Website: www.sormen.nl
