Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (KSYÖ) Genel Direktörü Ahmet Üzümcü, kendilerine bağlı Durum Tespit Komisyonu tarafından Suriye’de yapılan incelemelerde bu ülkede kimyasal silah kullanıldığının tespit ettiğini belirterek, “Bunlar muhakkak endişe verici gelişme” dedi.
Üzümü, Lahey’de devam eden KSYÖ taraf devletler yıllık konferansında gazetecilere yaptığı açıklamada, 4 gün sürecek toplantıda Suriye konusunun önemli bir gündem maddesi olacağını söyledi.
Durum Tespit Komisyonunun Suriye içinde ve dışında incelemelerde bulunduğuna değinen Üzümcü, “Bunu müteakiben İcra Konseyine üç rapor sunuldu. Bu raporlar çerçevesinde klorin gazının silah olarak kullanıldığı tespit edildi. Ayrıca bir başka yerde de hardal gazının kullanıldığı tespit edildi. Bunlar muhakkak endişe verici gelişmeler” ifadesini kullandı.
Söz konusu saldırıları yapanların tespiti konusunda yetkileri olmadığına işaret eden Üzümcü, bu yüzden BM Güvenlik Konseyi’nin ağustos ayında bir araştırma mekanizması kurulmasını kararlaştırdığını kaydetti.
Kendi teşkilatlarından uzmanların da yer aldığı söz konusu mekanizmanın 13 Kasım’da faaliyete başladığını kaydeden Üzümcü, bu çerçevede hazırlanacak ilk raporun şubat ayında BM Güvenlik Konseyi’ne sunulacağını belirtti.
Üzümcü, bazı devletlerin, Suriye’nin kimyasal silah kapasitesini KSYÖ’ye eksik bildirdiği yönünde iddiaları olduğunu hatırlatarak, bu konuda da çalışmaların sürdüğünü dile getirdi.
Mart ayında bu konuyla ilgili KSYÖ İcra Konseyine bir rapor sunacaklarını kaydeden Üzümcü, şunları kaydetti:
“İki yıl önce Suriye anlaşmaya taraf olduğunda diğer devletler için olduğu gibi o da bir deklarasyonda bulunarak tüm kimyasal silah programının içeriğini teşkilatımıza bildirdi. Bunu müteakiben bazı eksikliler olduğunu tespit ettik, bunları uyardık ve onları da dahil ettiler. Fakat bununla da yetinilmedi. İcra Konseyi’nin de direktifi çerçevesinde bir deklarasyon değerlendirme ekibi oluşturduk. Bu teknik bir çalışma. Bu ekip bugüne kadar 12 defa Suriye’ye gitti. Suriye makamlarıyla çeşitli istişarelerde bulundu ve bazı soruları Suriye makamlarıyla ele aldı. Bunlar teknik sorulardır. Bu süreç devam ediyor. Bazı taraf devletler Suriye’nin tüm yeteneklerini teşkilata bildirmediği kanaatinde. Bu konularda çalışmalarımız sürecek ve mart ayındaki İcra Konseyi’ne yeni bir rapor sunacağız. Bunu müteakiben de İcra Konseyi’nin Suriye’nin tutumuyla ilgili bir karar almasını bekliyoruz.”
Suriye’nin kendilerine bildirdiği üretim tesislerinden birisi hariç diğerlerinin imha edildiğini, kalan tesise de güvenlik gerekçesiyle girilmediğini kaydeden Üzümcü, “Bu arada yeni bir şeyler çıkarsa onların da imha edilmesi gerekir. Ama bugüne kadar deklare edilen tüm kimyasal silahların kullanılamaz hale getirildiğini söyleyebilirim” dedi.
Üzümcü, “Hardal gazının DAEŞ tarafından kullanıldığı iddia ediliyor ama bizim örgütümüzün kullanan kişi veya grupları tespit yönünde bir yönergesi yok. Ama eğer gerçekten DAEŞ bunu kullanmışsa bu elbette son derece endişe verici. Bunları bir yerden mi temin ettiler yoksa kendileri mi ürettiler bilemiyoruz. Şu ana kadar herhangi bir kimyasal silah stokuna eriştiklerine dair bir bilgi bize intikal etmiş değil” şeklinde konuştu.
