Al met al ontstond er in korte tijd een zeer dringende behoefte aan toetsing van de meest opvallende uitkomsten. Ilhan Tekir, gemeenteraadslid en bestuurskundige in Gorinchem, besefte zich dat deze toetsing het beste kon plaatsvinden in ’s lands meest gemiddelde stad: Gorinchem.
Hij besloot om de meest opvallende delen van het Motivaction onderzoek te herhalen onder Turks Nederlandse moslimjongeren in Gorinchem. Het onderzoek van Tekir spitst zich toe op de onderdelen ‘democratie’ en het ‘Syrië-conflict’. Om de vergelijkbaarheid te vergroten zijn de enquêtevragen uit het Motivaction onderzoek gebruikt. Het onderzoek van Tekir is op 14 en 15 november uitgevoerd onder 100 jongeren. Dit aantal betreft naar schatting ongeveer 20% van de Gorinchemse Turkse jongeren populatie.
De uitkomsten van het Gorinchemse onderzoek zijn zeer opvallend en staan wat betreft het onderdeel ‘Syrië-conflict’ haaks op de uitkomsten van Motivaction. In tegenstelling tot het Motivaction onderzoek blijkt er onder jonge Turkse Nederlanders nauwelijks steun te zijn voor gewelddadige groeperingen als IS. Negen van de tien jongeren (89%) vinden het niet goed dat groeperingen als IS zorgen voor verandering (volgens Motivaction 5%). Vrijwel net zoveel jongeren (86%) keuren daarnaast af dat er steun is van Nederlandse moslims voor IS (volgens Motivaction 6%). Ook maken zij zich zorgen (76%) over de toename van groepen die in naam van de Jihad strijden in de Arabische landen (volgens Motivaction 18%).
Een andere opvallende uitkomst uit het Gorinchems onderzoek is dat jongeren het geweld dat strijdgroepen als IS gebruiken tegen niet gelovigen of anders gelovigen massaal (91%) verkeerd vinden (volgens Motivaction 11%). Verder zien veel Turkse Nederlanders (84%) Nederlandse moslims die in Syrië met IS vechten niet als helden (volgens Motivaction 4%) en beschouwen zij (69%) het vechten in Syrië ook niet als onderdeel van de Jihad (9%). De tegenstrijdigheid op het onderdeel ‘Syrië-conflict’ is kortom zeer groot en bevestigd het beeld dat er veel kritiek is op het Motivaction onderzoek. Op het onderdeel ‘democratie’ vertonen beide onderzoeken wél gelijkenis. Net als uit het Motivaction onderzoek blijkt beschouwen veel Turkse Nederlanders (84%) democratie als essentieel voor de vooruitgang van een land (volgens Motivaction 93%).
Los van de vraag hoe het kan dat beide onderzoeken zulke grote tegenstrijdigheden vertonen op het onderdeel ‘Syrië-conflict’, wordt in ieder geval duidelijk dat de causale relatie tussen de uitkomsten beter kan worden gelegd in het Gorinchems onderzoek. Immers, het belang dat veel Turkse Nederlanders hechten aan democratie komt overeen met de uitkomst dat er nauwelijks steun is voor gewelddadige en ondemocratische groeperingen als IS.
Tekir is van mening dat de uitkomsten uit Gorinchem een weerspiegeling vormen van het landelijke beeld. Hij zegt hierover: “Gorinchem is niet voor niets ’s lands meest gemiddelde stad. Deze uitkomsten werpen nieuw licht in het integratiedebat welke op dit moment in alle hevigheid wordt gevoerd.”
