Türkiye’nin Avrupa Konseyi Daimi Temsilcisi Büyükelçi Erdoğan İşcan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Dairesi’nin, İsviçre’nin “ifade özgürlüğünü ihlaline” ilişkin “Doğu Perinçek Davası”ndaki itiraz başvurusunu reddetmesinin, Türkiye’nin uzun zamandır dile getirdiği tezleri bir kez daha doğruladığını ve uluslararası hukuk konusunda üye ülkelere önemli mesajlar gönderdiğini bildirdi.
Konu ile ilgili soruları yanıtlayan İşcan, bu kararın hem demokrasi ve ifade özgürlüğü açısından hem de uluslararası hukuk açısından önemli unsurlar taşıdığını vurguladı.
İşçan, “Barış ve güvenliğin teminatı demokrasidir, demokrasinin en büyük teminatı ise ifade özgürlüğüdür. AİHM ifade özgürlüğünün korunması için aldığı bu kararla, aynı zamanda barış ve güvenliğin korumasının teminat altına alınması yolundaki taahhütlerini teyit edip, güçlü bir şekilde desteklemiştir” ifadesini kullandı.
AİHM kararının ikinci önemli kısmını “uluslararası hukuka saygı” ilkesinin teşkil ettiğini kaydeden İşcan, uluslararası hukuka uygun olmadan soykırım tezlerinin ileri sürülemeyeceği yolundaki, Türkiye’nin uzun zamandır dile getirdiği tezlerin de bu kararla teyit edildiğini kaydetti.
Soykırım iddiaları ile ilgili karar verebilmek için BM Genel Kurulu tarafından 1948 yılında kabul edilen Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’nin koşullarının temel alındığını kaydeden işcan, AİHM’nin bugünkü kararı ile iddiaların uluslararası hukuka aykırı olduğu gerçeğini gösterdiğini belirtti.
İşcan, AİHM’in bu tür iddiaların soykırım olup olmadığı yolunda kendisinin karar verici bir organ olmadığının altını çizdiğini ifade ederek, gerekçeli kararın özelikle uluslararası hukuka saygı ilkesini öne çıkardığını kaydetti.
İşcan, 1948 sözleşmesinin, 1915 olaylarını soykırım olarak nitelemediğini belirterek, AİHM’nin de bu konuda Türkiye’nin dile getirdiği bir unsuru teyit ettiğini ifade etti.
Uluslararası hukuka göre, iddialarının soykırım tanımına uymadığı gerçeğinin AİHM tarafından da tespit edilmesinin önemli olduğunu vurgulayan İşcan, “AİHM’nin bugünkü kararıyla uluslararası hukuka saygı çerçevesinde bu tür tartışmaların sona erdirilmesinin bütün ülkeler için bir hükümlülük olduğunu hatırlattığını” dile getirdi.
AİHM Büyük Dairesi, Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek’in 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddiaları hakkındaki açıklamaları nedeniyle İsviçre’de ceza alması konusunda verilen ihlal kararıyla ilgili bu ülkenin yaptığı itiraz başvurusunu bu sabah reddetmişti
Perinçek, İsviçre’de yaptığı 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarını reddeden konuşmaları nedeniyle bu ülkede 2007 yılında çeşitli cezalara çarptırılmış ve bunun ardından 2008 yılında AİHM’e başvurmuştu. Perinçek başvurusunda, AİHS’nin 10. maddesinin ihlal edildiğini savunmuştu.
AİHM başvuruya ilişkin 17 Aralık 2013’te aldığı kararda, İsviçre’nin insan hakları ihlalinde bulunduğuna hükmetmişti. Mahkeme, daha sonra İsviçre’nin yaptığı itiraz başvurusunun Büyük Daire tarafından değerlendirilmesini kararlaştırmıştı. Büyük Daire’de 28 Ocak’ta görülen temyiz duruşmasında mahkeme üyeleri tarafları dinlemişti.
AİHM Büyük Dairesi’nin açıkladığı karar, Avrupa’daki ifade özgürlüğü açısından içtihat oluşturacak.
